De tien beste instrumentale muziekinstrumenten
Een heel controversiële lijst maar vergeet hierbij ook niet dat het aantal mensen dat een instrument speelt soms een veel grotere rol speelt dan de objectieve muzikale kwaliteiten van dat instrument zelf. Ik zelf ben bijvoorbeeld geen grote fan van de gitaar die hier in dit lijstje op nummer één pronkt. De nadruk ligt ook wel sterk op klassieke instrumenten.
1. De elektrische gitaar
De elektrische gitaar is een type gitaar dat, in tegenstelling tot een akoestische gitaar, een stevige body heeft in plaats van hol te zijn. Gitaristen gebruiken pickups en versterkers om geluid te produceren dat hoorbaar is vanaf meer dan een meter. Ze worden voornamelijk gebruikt in rock- en metalmuziek en in die genres zijn het meestal de belangrijkste instrumenten. Een paar opmerkelijke elektrische gitaristen zijn Eddie Van Halen, Slash, Jimi Hendrix en Chuck Berry. Een elektrische gitaar is een gitaar die een of meer elementen gebruikt om de vibratie van de snaren om te zetten in elektrische signalen. De trilling treedt op wanneer een gitarist tokkelt, slaat of tikt op de snaren.
Het elektrische signaal kan elektronisch worden gewijzigd om de klankkleur van het geluid te veranderen. Vaak wordt het signaal aangepast met effecten zoals reverb, distortion en “overdrive”; de laatste wordt beschouwd als een sleutelelement van elektrische bluesgitaarmuziek en rockgitaarspel.
Uitgevonden in 1932, werd de elektrische gitaar geadopteerd door jazzgitaristen, die single-note gitaarsolo’s wilden spelen in grote bigband-ensembles. Vroege voorstanders van de elektrische gitaar die zijn opgenomen, zijn Les Paul, Lonnie Johnson, Sister Rosetta Tharpe, T-Bone Walker en Charlie Christian. In de jaren vijftig en zestig werd de elektrische gitaar het belangrijkste instrument in de populaire muziek. Het is geëvolueerd tot een instrument dat in staat is tot een veelvoud aan geluiden en stijlen in genres variërend van pop en rock tot countrymuziek, blues en jazz. Het diende als een belangrijk onderdeel bij de ontwikkeling van elektrische blues, rock and roll, rockmuziek, heavy metalmuziek en vele andere muziekgenres.
Het geluid van een elektrische gitaar kan worden aangepast door nieuwe speeltechnieken zoals het buigen van snaren, tikken en hameren, met behulp van audiofeedback of slide-gitaarspel. In pop- en rockmuziek wordt de elektrische gitaar vaak gebruikt in twee rollen: als een ritmegitaar, die de akkoordsequenties of -progressies speelt, en riffs, en de maat bepaalt (als onderdeel van een ritmesectie); en als leadgitaar, die instrumentale melodielijnen, melodieuze instrumentale passages en solo’s biedt. In een kleine groep, zoals een powertrio, wisselt één gitarist tussen beide rollen. In grote rock- en metalbands is er vaak een ritmegitarist en een leadgitarist.
2. Piano
De piano is een muziekinstrument dat wordt bespeeld met behulp van een toetsenbord, een reeks toetsen die de uitvoerder naar beneden drukt of met de vingers en duimen van beide handen slaat.
De piano is een akoestisch muziekinstrument met snaren, uitgevonden in Italië door Bartolomeo Cristofori rond het jaar 1700, waarbij de snaren worden geraakt door vilten hamers. Het wordt gespeeld met een toetsenbord, dat is een rij toetsen (kleine hendels) die de artiest naar beneden drukt of met de vingers en duimen van beide handen slaat, waardoor de hamers op de snaren slaan.
Het woord piano is een verkorte vorm van pianoforte, de Italiaanse term voor de vroege 1700-versies van het instrument, die op zijn beurt is afgeleid van gravicembalo col piano e forte en fortepiano. De Italiaanse muzikale termen piano en forte geven respectievelijk “zacht” en “luid” aan, in deze context verwijzend naar de variaties in volume (dwz luidheid) geproduceerd als reactie op de aanraking of druk van een pianist op de toetsen: hoe groter de snelheid van een toetsaanslag, hoe groter de kracht van de hamer die de snaren raakt, en hoe luider het geluid van de geproduceerde noot.
Een akoestische piano heeft meestal een beschermende houten kist rond het klankbord en metalen snaren, die onder grote spanning zijn gespannen op een zwaar metalen frame. Als u op een of meer toetsen op het klavier van de piano drukt, raakt een gevoerde hamer (meestal opgevuld met stevig vilt) de snaren. De hamer kaatst terug van de snaren en de snaren blijven trillen. Wanneer de toets wordt losgelaten, stopt een demper de trillingen van de snaren, waardoor het geluid wordt beëindigd. Noten kunnen worden aangehouden, zelfs wanneer de toetsen worden losgelaten door vingers en duimen, door middel van pedalen aan de basis van het instrument.
Er zijn twee hoofdtypen piano: de vleugel en de buffetpiano. De vleugel wordt gebruikt voor klassieke concerto-solo’s, kamermuziek en kunstliederen en wordt vaak gebruikt bij jazz- en popconcerten. De staande piano, die compacter is, is het meest populaire type, omdat hij een betere maat heeft voor gebruik in privéwoningen voor het maken en oefenen van huismuziek. Staande piano’s worden ook veel gebruikt in basis- en middelbare scholen, praktijkruimtes voor muziekscholen en in kleinere kerken.
3. Drums
Een drumstel – ook wel gewoon drums genoemd – is een verzameling drums en andere percussie-instrumenten, meestal bekkens, die op stands zijn opgesteld te spelen door een enkele speler, met drumsticks in beide handen vastgehouden, en de voetpedalen die het hi-hat bekken en de beater voor de basdrum aansturen. In de jaren 2000 bevatten sommige kits ook elektronische instrumenten. Ook worden zowel hybride (mixen van akoestische instrumenten en elektronische drums) als volledig elektronische kits gebruikt.
Een standaard modern pakket (voor een rechtshandige speler), zoals gebruikt in populaire muziek en onderwezen in muziekscholen, bevat:
Een snaredrum, gemonteerd op een standaard, tussen de knieën van de speler geplaatst en bespeeld met drumstokken (waaronder rutes of borstels)
Een bastrommel, bespeeld door een pedaal dat wordt bediend met de rechtervoet, die een met vilt bedekte klopper beweegt
Een of meer toms, gespeeld met stokken of borstels
Een hi-hat (twee bekkens gemonteerd op een standaard), gespeeld met de stokken, geopend en gesloten met het linkervoet pedaal (het kan ook geluid produceren met alleen de voet)
Een of meer bekkens, op staanders gemonteerd, gespeeld met de stokken.
Het drumstel wordt meestal gespeeld terwijl u zit op een kruk die bekend staat als een troon. Hoewel veel instrumenten zoals de gitaar of piano melodieën en akkoorden kunnen uitvoeren, kunnen de meeste drumkits dit niet bereiken omdat ze geluiden van onbepaalde toonhoogte produceren. De drumkit maakt deel uit van de standaard ritmesectie, die wordt gebruikt in vele soorten populaire en traditionele muziekstijlen, variërend van rock en pop tot blues en jazz. Andere standaardinstrumenten die in de ritmesectie worden gebruikt, zijn de piano, elektrische gitaar, elektrische bas en toetsenborden.
4. Basgitaar
De basgitaar, elektrische bas (of simpelweg bas) is het laagste lid van de gitaarfamilie. Het is een geplukt snaarinstrument dat qua uiterlijk en constructie vergelijkbaar is met een elektrische of akoestische gitaar, behalve met een langere hals en schaallengte, en typisch vier tot zes snaren. Sinds het midden van de jaren vijftig heeft de elektrische bas de contrabas in populaire muziek grotendeels vervangen.
De viersnarige bas wordt meestal op dezelfde manier gestemd als de contrabas, wat overeenkomt met toonhoogtes die één octaaf lager zijn dan de vier snaren met de laagste toonhoogte van een gitaar (E, A, D en G). Het wordt voornamelijk gespeeld met de vingers of duim, of met een plectrum. De elektrische basgitaar heeft pickups en moet worden aangesloten op een versterker en luidspreker om luid genoeg te zijn om te kunnen concurreren met andere instrumenten.
5. Saxofoon
De saxofoon is een familie van houtblazers. Saxofoons zijn meestal gemaakt van messing en bespeeld met een mondstuk met een enkel riet, vergelijkbaar met dat van de klarinet.
Net als bij de andere houtblazers, wordt de toonhoogte van de gespeelde noot geregeld door gaten in de lichaamsbuis te bedekken om de resonantiefrequentie van de luchtkolom te regelen door de effectieve lengte van de buis te veranderen. De speler bedekt de gaten of legt ze bloot door op de toetsen te drukken.
De saxofoon wordt gebruikt in klassieke muziek (zoals concertbands, kamermuziek en soms orkesten), militaire bands, fanfares, jazz (zoals bigbands en jazzcombo’s) en hedendaagse muziek. De saxofoon wordt ook gebruikt als solo- en melodie-instrument of als lid van een hoornsectie in sommige stijlen van rock and roll en populaire muziek.
Sinds de eerste saxofoon werd uitgevonden door de Belgische instrumentenbouwer Adolphe Sax in het begin van de jaren 1840, zijn saxofoons geproduceerd in een verscheidenheid aan series. Sax patenteerde de saxofoon op 28 juni 1846 in twee groepen van elk zeven instrumenten. De saxofoons met het grootste gebruik en beschikbaarheid zijn de sopraan-, alt-, tenor- en baritonsaxofoons.
6. De viool
De viool is een houten snaarinstrument in de vioolfamilie. Het is het kleinste en hoogste instrument in de familie dat regelmatig wordt gebruikt.
De viool is een houten snaarinstrument in de vioolfamilie. De meeste violen hebben een holle houten body. Het is het kleinste en hoogste instrument in de familie dat regelmatig wordt gebruikt. Er bestaan kleinere instrumenten van het viooltype, waaronder de violino piccolo en de pochette, maar deze zijn vrijwel ongebruikt. De viool heeft meestal vier snaren en wordt meestal gespeeld door een strijkstok over de snaren te trekken, hoewel het ook kan worden gespeeld door de snaren met de vingers te plukken (pizzicato ) en door op de snaren te slaan met de houten kant van de boog.
Violen zijn belangrijke instrumenten in een grote verscheidenheid aan muziekgenres. Ze zijn het meest prominent in de westerse klassieke traditie, zowel in ensembles (van kamermuziek tot orkesten) als als solo-instrumenten en in vele soorten volksmuziek, waaronder countrymuziek, bluegrassmuziek en in jazz. Elektrische violen met vaste lichamen worden gebruikt in sommige vormen van rockmuziek en jazzfusion, waarbij de pickups zijn aangesloten op instrumentversterkers en luidsprekers om geluid te produceren. Verder wordt de viool gespeeld in veel niet-westerse muziekculturen, waaronder Indiase muziek en Iraanse muziek.
De viool was voor het eerst bekend in het 16e-eeuwse Italië, met enkele verdere aanpassingen in de 18e en 19e eeuw om het instrument een krachtiger geluid te geven. In Europa diende het als basis voor de ontwikkeling van andere snaarinstrumenten die worden gebruikt in westerse klassieke muziek, zoals de altviool.
Violisten en verzamelaars prijzen vooral de mooie historische instrumenten die door de families Stradivari, Guarneri, Guadagnini en Amati uit de 16e tot 18e eeuw in Brescia en Cremona (Italië) en door Jacob Stainer in Oostenrijk zijn gemaakt.
De onderdelen van een viool zijn meestal gemaakt van verschillende houtsoorten. Violen kunnen worden bespannen met darm, Perlon of andere synthetische of stalen snaren. Een persoon die violen maakt of repareert, wordt een vioolbouwer genoemd.
7. De akoestische gitaar
Een akoestische gitaar is een gitaar die geluid akoestisch produceert – door de trillingen van de snaren naar de lucht over te brengen – in plaats van te vertrouwen op elektronische versterking.
Oorspronkelijk gewoon een gitaar genoemd, werd de trem ‘akoestische gitaar’ gebruikt om het te onderscheiden van een elektrische gitaar, die afhankelijk is van een elektronisch versterkingssysteem. De geluidsgolven van de snaren van een akoestische gitaar resoneren door het lichaam van het instrument en versterken het geluid. Typisch is het lichaam van een gitaar een klankkast, waarvan de bovenkant dient als een klankbord dat de trillingsgeluiden van de snaren verbetert.
Gitaarsnaren kunnen individueel worden geplukt met een plectrum of vingertop, of getokkeld om akkoorden te spelen. Door een snaar aan te trekken, gaat deze trillen op een fundamentele toonhoogte die wordt bepaald door de lengte, massa en spanning van de snaar. De snaar zorgt ervoor dat het klankbord en de door de klankkast omsloten lucht trillen. Omdat deze hun eigen resonanties hebben, versterken ze sommige boventonen sterker dan andere, wat de klankkleur van het resulterende geluid beïnvloedt.
8. Trompet
Een trompet is een opgeblazen muziekinstrument dat veel wordt gebruikt in klassieke en jazzensembles. De trompetgroep bevat de instrumenten met het hoogste register in de koperfamilie.
De trompetgroep varieert van de piccolotrompet met het hoogste register in de koperfamilie tot de bastrompet, die een octaaf lager staat dan de standaard bes of C-trompet. Trompetachtige instrumenten zijn van oudsher gebruikt als signaalgevers in de strijd of tijdens de jacht, met voorbeelden die teruggaan tot minstens 1500 voor Christus. Ze werden pas eind 14e of begin 15e eeuw als muziekinstrument gebruikt. Trompetten worden gebruikt in orkesten, concertbands en jazzensembles, maar ook in populaire muziek. Ze worden gespeeld door lucht door bijna gesloten lippen te blazen, waardoor een “zoemend” geluid wordt geproduceerd dat een staande golfvibratie in de luchtkolom in het instrument veroorzaakt. Sinds het einde van de 15e eeuw zijn ze voornamelijk gemaakt van koperen buizen, meestal twee keer gebogen in een afgeronde rechthoekige vorm.
De meeste trompetten hebben kleppen van het zuigertype, terwijl sommige van het roterende type zijn. Het gebruik van trompetten met roterende kleppen komt vaker voor in orkestopstellingen (vooral in orkesten in Duitse en Duitse stijl), hoewel deze praktijk per land verschilt. Elke klep vergroot, indien ingeschakeld, de lengte van de slangen, waardoor de toonhoogte van het instrument wordt verlaagd. Een muzikant die trompet speelt, wordt een trompettist genoemd.
9. Keyboards
Een toetsenbord instrument is een muziekinstrument dat wordt bespeeld met een toetsenbord, een rij hendels die met de vingers worden ingedrukt. De meest voorkomende hiervan zijn de piano, het orgel en verschillende elektronische toetsenborden, waaronder synthesizers en digitale piano’s.
Tegenwoordig verwijst de term toetsenbord vaak naar synthesizers in toetsenbordstijl. Onder de vingers van een gevoelige artiest kan het toetsenbord ook worden gebruikt om de dynamiek, frasering, schaduw, articulatie en andere expressie-elementen te regelen – afhankelijk van het ontwerp en de inherente mogelijkheden van het instrument.
Een ander belangrijk gebruik van het woord toetsenbord is in de historische musicologie, waar het een instrument betekent waarvan de identiteit niet stevig vaststaat. Met name in de 18e eeuw waren het klavecimbel, het klavichord en de vroege piano in competitie, en hetzelfde stuk zou op meer dan één kunnen worden gespeeld.
10. De klarinet
De klarinet is een familie van houtblazers. Het heeft een mondstuk met één riet, een rechte, cilindrische buis met een bijna cilindrische boring en een uitlopende beker. Een persoon die een klarinet speelt, wordt een klarinettist genoemd.
Hoewel de gelijkenis in geluid tussen de vroegste klarinetten en de trompet een aanwijzing kan zijn voor de naam, kunnen er andere factoren in het spel zijn geweest. Tijdens de late barok stelden componisten als Bach en Händel nieuwe eisen aan de vaardigheden van hun trompettisten, die vaak moeilijke melodische passages moesten spelen in het hoge register. Aangezien de trompetten van deze tijd geen kleppen of pistons hadden, moesten melodische passages vaak het hoogste deel van het bereik van de trompet gebruiken, waar de harmonischen dicht genoeg bij elkaar lagen om toonladders van aangrenzende noten te produceren.
Het is waarschijnlijk dat de term klarinet afkomstig is van de verkleinwoordversie van de ‘klarinet’ of ‘clarino’ en er is gesuggereerd dat clarinospelers zichzelf hebben geholpen door bijzonder moeilijke passages te spelen op deze nieuw ontwikkelde ‘schijntrompetten’.
Algemeen wordt aangenomen dat Johann Christoph Denner rond het jaar 1700 de klarinet in Duitsland heeft uitgevonden.
In de moderne tijd is de B♭-klarinet de meest voorkomende klarinet. De klarinet in A, een halve toon lager gestemd, wordt echter regelmatig gebruikt in orkest-, kamer- en solomuziek. Een orkestklarinettist moet zowel een klarinet in A als B♭ bezitten, aangezien het repertoire redelijk gelijkmatig over de twee is verdeeld. De klarinet is een buitengewoon flexibel instrument gebleken, dat in het klassieke repertoire wordt gebruikt, zoals in harmonieorkesten, militaire bands, fanfares, jazz en andere stijlen.