25 feiten over zelfmoord doorheen de geschiedenis

Zelfmoord is van alle tijden en kan gebeuren in veel culturen. Maatschappijen met veel armoede en verdriet zullen hogere zelfdmoordcijfers hebben dan meer rechtvaardige maatschappijen. De heersende religie binnen een maatschappij heeft een invloed op de manier waarop men zelfmoord bekijkt. Ook de methoden verschillen. Hoe hoger het verdriet of de pijn bij een ziekte hoe meer mensen geneigd zijn op een pijnlijke manier zelfmoord te plegen. In een meer humane maatschappij zoals in België en Nederland is het momenteel bij wet mogelijk om euthanasie te plegen. Begeleid door een dokter en zo pijnloos mogelijk.

Zelfmoord is ook een cultureel fenomeen. In de Japanse cultuur was zelfmoord ooit een heldhaftige manier om te sterven. In de Romeinse cultuur kon het ook heldhaftig zijn bij hoge militairen, generaals dus. Ook een soldaat kon op een heldhaftige manier zelfmoord plegen en bijna op zijn eentje moedig vechten en een vijandig leger stoppen door zichzelf dood te vechten. Japanse jongeren zijn nog altijd vatbaar voor dat cultureel gekende fenomeen van de heroïsche en tragische zelfmoord.

De Japanse maatschappij is een prestatiemaatschappij waarin jongeren niet altijd erg gelukkig zijn. Dus kan het gebeuren dat er veel jongeren zelfmoord plegen in een soort van culturele rage, ook bij jonge Japanse schoolmeisjes. Vaak gaat het om verdriet om relaties. Zelfmoord als sociaal probleem en cultureel fenomeen is aan het verminderen in Japan. De recente problemen en angst door de corona epidemie zorgden wel tijdelijk weer voor een toename in het aantal zelfmoorden in Japan. Ook in België is zelfmoord een groot probleem bij jongeren dat toenam tijdens de corona epidemie.

Dit fenomeen is ook gekend in het Westen. Vandaar dat er bij films en documentaires over zelfdoding vaak een telefoonnummer en website staat vermeld waar je terecht kan voor steun als je zelfmoordgedachten hebt. Dit zie je op het nieuws, bij films en aan het begin en einde van documentaires waarin zelfmoord aan bod komt. Ook bij dit artikel staan onderaan de nodige telefoonnummers vermeld. Overweeg je om zelfmoord te plegen dan kan je telefonisch steun krijgen via een gratis nummer, zowel in België als in Nederland.

1-5 Feiten over zelfmoord

1. Het Complete Handboek over Zelfmoord, een Japans boek dat expliciete beschrijvingen geeft van verschillende methoden van zelfmoord, werd voor het eerst gepubliceerd in 1993 en er werden meer dan een miljoen exemplaren van verkocht. Je kan het in het Japans kopen op Amazon voor 26 dollar. Er zijn ook Engelstalige pdf versies te vinden op het internet. De voornaamste bedoeling van de auteur, Wataru Turumi, was om steun te bieden aan mensen met psychische problemen maar het boek geeft dus ook expliciete beschrijvingen van hoe je zelfmoord kan plegen als je het leven echt niet meer aankan. De auteur is dus rijk geworden met dit boek maar veel mensen gebruiken het om zelfmoord te plegen.

2. Toen Groot-Brittannië de verpakking voor de pijnstiller Tylenol veranderde in blisterverpakkingen in plaats van flessen, daalde het aantal zelfmoorden door een overdosis Tylenol met 43 procent. Iedereen die 50 pillen wilde slikken en zo zelfmoord wilde plegen moest de pillen 1 per 1 uit de verpakking duwen in plaats van ze in één keer te kunnen inslikken rechtstreeks uit de fles. Mensen hadden meer tijd om na te denken voor ze een zelfmoordpoging ondernamen. Het werd minder impulsief en gebeurde dus ook minder op deze manier.

3. De dag na de zelfmoord van de Amerikaanse acteur en komiek Robin Williams heeft de National Suicide Prevention Lifeline het grootste aantal oproepen in zijn geschiedenis afgehandeld. De National Suicide Prevention Lifeline is een Amerikaanse organisatie die mensen die zelfmoord willen plegen probeert te helpen, vooral telefonisch. Robin Williams had veel last van psychische problemen en depressies en pleegde daarom zelfmoord.

4. Sommige gebieden in Schotland en Japan schakelden ’s nachts over op blauwe straatverlichting en zagen een daling van het aantal zelfmoorden en criminaliteit.

5. De oprichter van de Samaritanen, de Engelse zelfmoordlijn in het Verenigd Koninkrijk, was Chad Varah, een anglicaanse priester wiens eerste dienst een begrafenis was voor een veertienjarig meisje dat zelfmoord pleegde omdat ze begon te menstrueren en bang was dat ze een seksueel overdraagbare aandoening had.

6-10 Feiten over zelfmoord

6. Toen Adolf Hitler besloot zelfmoord te plegen voerde hij wat cyanide aan zijn hond om er zeker van te zijn dat het vergif goed werkte. Zijn privéverpleegster zei later dat de mensen in de bunker meer radeloos waren door de dood van zijn geliefde Duitse Herder dan die van zijn vrouw, Eva Braun, die ook zelfmoord had gepleegd.

7. Tijdens de zuiveringen van 1988 in Iran werden vrouwen gegeseld omdat ze hun dagelijkse gebeden hadden gemist. Toen een vrouw stierf na 22 dagen en 550 zweepslagen, verklaarden de autoriteiten haar dood als zelfmoord omdat ‘zij de beslissing had genomen om niet te bidden’.

8. In 2002 raakte een Kroatische duiker verdwaald in een onderwatergrot en stak zichzelf in de borst om de pijn van een dood door verdrinking te voorkomen. Het was het eerste geval van iemand die zelfmoord pleegde tijdens het duiken.

9. Er is een Australische struik die bekend staat als de “zelfmoordplant” en zijn steek is zo pijnlijk dat het bekend is dat mensen zelfmoord plegen nadat ze hem per ongeluk hebben aangeraakt. Het is dus geen giftige plant waarmee mensen zelfmoord plegen.

10. Een Japanse piloot die tijdens de Tweede Wereldoorlog een stad in Oregon aanviel, keerde 20 jaar later terug om het 400 jaar oude zwaard van zijn familie te presenteren als een symbool van spijt. Zijn dochter zei later dat als hij een vijandige reactie had gekregen, hij in plaats daarvan het zwaard zou hebben gebruikt om een ​​rituele zelfmoord uit te voeren door zijn ingewanden te verwijderen.

11-15 Feiten over zelfmoord

11. In een poging zichzelf te beschermen tegen vergiftiging dronk Mithridates VI van Pontus (120 tot 63 v.Chr) geleidelijk kleine dosissen gif om immuun te worden voor de effecten ervan. Toen hij later probeerde zelfmoord te plegen om te voorkomen dat hij door de Romeinen werd gevangen genomen, stierf hij vanwege zijn opgebouwde immuniteit voor het gif dat toen werd gebruikt.

12. In de voorchristelijke Griekse en Romeinse culturen was zelfmoord toegestaan en werd het zelfs vergoelijkt. Het werd vaak gezien als een daad van vrije wil die zelfs heroïsch kon zijn. De bekende Griekse filosoof Socrates stierf bijvoorbeeld op een heroïsche manier door zelf een beker met gif te drinken. Hij was door de autoriteiten veroordeeld tot een dood door vergiftiging omdat hij de jeugd corrumpeerde. Hij was echter zo moedig dat hij zelf de gifbeker nam en opdronk. Hij wilde niet gedwongen sterven maar was moedig en dronk zelf het gif. Een scene die je vaak op schilderijen ziet is die van een moedige gespierde Socrates die op het punt staat het vergif te drinken terwijl zijn volgelingen treuren. Vaak heeft Socrates een gespierd lijf (en een wijze baard). Men denkt dat hij in werkelijkheid eerder mollig en klein was.

13. In 1933 pleegden drie verliefde Japanse schoolmeisjes zelfmoord door in een vulkanische krater op het eiland Oshima te springen. Deze daad begon een bizarre trend in Japan, en in het volgende jaar sprongen 800 andere mensen naar hun dood in dezelfde krater.

14. Mensen die zelfmoord wilden plegen in het 18e-eeuwse Denemarken waren bang om zelfmoord te plegen omdat ze dachten dat het hen naar de hel zou sturen. In plaats daarvan namen ze hun toevlucht tot het doden van andere mensen om zo de doodstraf te krijgen. Ze bekeerden ze zich voordat ze werden geëxecuteerd, in de overtuiging dat ze daardoor naar de hemel zouden worden gestuurd in plaats van naar de hel.

15. De FBI stuurde een brief naar Martin Luther King Jr. waarin ze opperden dat hij binnen de 34 dagen zelfmoord moest plegen of dat zijn seksuele escapades aan de natie bekend zouden worden gemaakt. De FBI bespioneerde Martin Luther King en kwam er zo achter dat hij verschillende minnaressen had. Ze probeerde die informatie te gebruiken om ‘verlost’ te raken van het probleem Martin Luther King. Martin Luther King had het imago een brave huisvader te zijn maar dat klopte dus niet. Martin Luther King gaf niet toe aan de chantage door de FBI maar werd uiteindelijk vermoord door een misdadiger. De familie van de vermoorde dominee gelooft in een complot van de Amerikaanse overheid en de FBI die de moordenaar zou hebben betaald. Hieronder een foto van King die op een tragische manier stierf, niet door zelfmoord maar door moord.

16-20 Feiten over zelfmoord

16. Eli Lilly, het bedrijf achter het SSRI-antidepressivum Prozac, verborg zijn klinische onderzoeken voor de FDA (de Amerikaanse Food and Drug Administration) waaruit bleek dat patiënten die Prozac gebruikten 12 keer meer kans hadden om zelfmoord te plegen dan gebruikers van andere antidepressiva. Prozac werd verkocht als medicijn om depressie en zelfmoord te verminderen. In werkelijkheid veroorzaakte het vaak negatieve gedachten en zelfmoord. Het werkte niet maar werd toch verkocht.

17. In januari 2011 ontving een Russische zelfmoordterrorist een onverwacht sms-bericht van haar mobiele provider die haar beltoon activeerde en haar op slag doodde door haar bom tot ontploffing te brengen. Haar ‘heroïsche’ zelfopoffering door zelfmoord mislukte.

18. Het is gebleken dat het drinken van 2 kopjes koffie per dag het risico op zelfmoord met 50% verlaagt in vergelijking met niet-koffiedrinkers. Het lijkt er dus op dat koffie helpt negatieve gevoelens te verminderen. Vooral bij vrouwen die 2 a 3 kopjes koffie drinken per dag verminderen zelfmoordgedachten, ook op lange termijn. Het drinken van meer koffie heeft geen groter effect. De relatie tussen drugs en medicijnen en depressie en zelfmoord is gekend. Veel drugs en zelfs medicijnen verhogen de kans op zelfmoord. Sommige medicijnen verlagen de kans op depressie en zelfmoord. Hoe minder drugs of medicijnen je gebruikt hoe beter.

19. In 2014 werd een 17-jarig meisje beschuldigd van doodslag omdat ze haar 18-jarige vriend had aangemoedigd om zelfmoord te plegen.

20. Een Engelse componist, Jeremiah Clarke, kon niet beslissen of hij zelfmoord moest plegen door zichzelf op te hangen of door zich te verdrinken. Hij gooide een munt op en nadat de munt op zijn rand in de modder belandde, ging hij naar huis en schoot in plaats daarvan zichzelf neer.

21-25 Feiten over zelfmoord

21. Mensen die zelfmoordpogingen hebben overleefd door van de Golden Gate-brug te springen in San Francisco, hebben vaak spijt van hun beslissing tijdens hun sprong. Een overlevende zei: „Ik realiseerde me meteen dat alles in mijn leven waarvan ik dacht dat ik het niet kon repareren, wel te repareren was, behalve het feit dat ik net was gesprongen.” Zelfmoordpogingen zijn vaak impulsief. Men springt van een brug maar heeft meteen al spijt.

22. De mythe van de zelfmoord tijdens de moeilijke vakantieperiode van eindejaar geeft verkeerde informatie over zelfmoord en belemmert inspanningen om zelfmoord tegen te gaan. Het idee dat het aantal zelfmoorden tijdens de feestdagen stijgt, is een mythe die in stand wordt gehouden door de media. De zelfmoordcijfers zijn zelfs het laagst in de maand december.

23. Als je in Japan zelfmoord pleegt door onder een aanstormende trein te springen of door van een flatgebouw te springen, kan het trein- of bouwbedrijf je gezin aanklagen voor de opruimkosten, het verlies aan inkomsten en de negatieve publiciteit als gevolg van je zelfmoord.

24. Het zelfmoordcijfer in de Verenigde Staten is tussen 2000 en 2018 met 30% gestegen en is in 2019 en 2020 gedaald. Zelfmoord is een van de belangrijkste doodsoorzaken in de Verenigde Staten, met 46.000 sterfgevallen in 2020. Dit is ongeveer één sterfgeval per 11 minuten. Het aantal mensen dat aan zelfmoord denkt of een zelfmoordpoging doet, is zelfs nog hoger.

25. In België vormt suïcidaal gedrag (gedachten, pogingen en daadwerkelijke zelfmoorden) een belangrijk volksgezondheids- en maatschappelijk probleem. In 2018 heeft 4,3% van de bevolking serieus overwogen om zelfmoord te plegen. Vrouwen en mensen van middelbare leeftijd lopen meer risico. Zelfmoordgedachten en zelfmoordpogingen komen vaker voor in de laagst opgeleide groep dan in de hoger opgeleide groepen. Tijdens de COVID-19-crisis zijn zelfmoordgedachten en zelfmoordpogingen onder de Belgische bevolking toegenomen. In juni 2021 meldde één op de zes jongeren (18-29 jaar) dat ze de afgelopen 12 maanden serieus aan zelfmoord hebben gedacht. Terwijl meer vrouwen zelfmoord overwegen en proberen te plegen, slagen meer mannen daar in: in 2018 werden 1284 zelfmoorden geregistreerd bij mannen en 511 bij vrouwen. Zelfmoord is de belangrijkste doodsoorzaak onder jongeren. In de leeftijdsgroep van 15-24 jaar was 30% van de mannelijke sterfgevallen en 21% van de vrouwelijke sterfgevallen te wijten aan zelfmoord. Er wordt gezegd dat in België te veel antidepressiva worden verkocht. Het onnodig gebruik van antidepressiva leidt in België tot meer zelfmoorden, niet minder. Sommige mensen met psychische problemen zijn echt geholpen met antidepressiva maar als je ze neemt als je ze niet nodig hebt kan het gebruik ervan negatief zijn en zelfs leiden tot een zelfmoordpoging.

Als je denkt aan zelfmoord of psychische problemen hebt zijn er zowel in België als in Nederland telefonische hulplijnen. In België kan je in het Nederlands 1813 bellen, in Nederland heb je de website https://www.113.nl en het gratis telefoon nummer 0800-0133. Je kan anoniem bellen of chatten en open over je problemen praten. Vlaanderen hoort binnen Europa tot de regio’s waar zelfmoord nog altijd het vaakst voorkomt.