Archeologen hebben zoveel facetten van de oude samenleving blootgelegd, maar enkele van de meest fascinerende – en mogelijk weerzinwekkende – zijn de methoden die onze voorouders gebruikten om met elkaar te vechten. Door de geschiedenis heen is de mensheid de ene oorlog na de andere verwikkeld. Het lijkt alsof niets ons kan verbazen. En toch onthullen de volgende ontdekkingen geheime, verrassende realiteiten die een van de oudste bezigheden van de mensheid vormden: oorlogvoering.
10. Romeinse soldaten werden gecremeerd in kookpotten
Romeinse soldaten waren niet altijd bevoorrecht met een waardig afscheid, zoals archeologen werden herinnerd in een 1900 jaar oud Romeins kamp in de buurt van Tel Megiddo, Israël. Het Legio-kamp is de grootste keizerlijke basis die zo diep in de oostelijke delen van het rijk is gevonden en huisvestte het Legio VI Ferrata, of het Romeinse “Ironclad” Zesde Legioen, die opstanden onderdrukte en de Romeinse belangen in Syrië Palaestina behield.
In het kamp kwamen onderzoekers kookpotten tegen met gecremeerde soldaten. Het is een gruwelijke en huiveringwekkende ontdekking volgens archeologen die soortgelijke crematies rond de Middellandse Zee tegenkwamen.
9. Veteranen leefden met angstaanjagende verwondingen
De krijgers die stierven in de strijd waren misschien de gelukkigen in vergelijking met degenen die het overleefden met levensveranderende verwondingen, zoals een elite Scythische strijder uit de ijzertijd die werd opgegraven op de Koitas-begraafplaats in Kazachstan. Toen hij meer dan 2500 jaar geleden stierf was hij een blijkbaar goed gevoede man was tussen de 25 en 45 jaar oud en ongewoon lang met 170 centimeter – wat 8 centimeter groter was dan gemiddeld.
Hij bracht een deel van zijn jaren door in doodsangst omdat hij met een bronzen pijl in de ruggengraat was geschoten. Gelukkig (of ongelukkig) had het alle delicate lokale bloedvaten gemist en zijn leven gespaard. De wervel genas rond de punt en versmolt de 5,6 centimeter pijlpunt aan zijn ruggengraat.
8. Vikingen bouwden snelle oorlogsschepen
De Deense koning Knoet de Grote regeerde over Denemarken, Noorwegen en Engeland met een vloot van geavanceerde oorlogsschepen. En er waren er maar weinig die groter waren dan de Roskilde 6, geborgen uit de Roskilde Fjord in Denemarken. Roskilde 6 was een troepentransportschip gebouwd rond 1025. Het was het hoogtepunt van 30.000 uur werk en bevatte 100 Viking-soldaten.
Tussen een slok bier of mede door werkten ze om de beurt aan de 39 paar riemen van het enorme schip. Roskilde 6 is strak met lage zijkanten zodat krijgers snel van boord kunnen gaan en preventief de noordkust van Europa kunnen plunderen. Volgens een recreatie gebouwd en gevaren in 2007, kon het een gemiddelde snelheid van 5,5 knopen aanhouden met een topsnelheid van 20 knopen.
7. De Romeinen en Germaanse stammen konden soms met elkaar overweg
Een bronzen Romeins paardenhoofd dat werd ontdekt in een Romeinse nederzetting in de buurt van Frankfurt suggereert dat Romeins-Germaanse relaties niet altijd in bloedbaden eindigden. Romeinen namen het land van de Germaanse volkeren over het algemeen met geweld in. Maar een verguld bronzen paardenhoofd en even goedaardige artefacten gevonden in de Romeinse nederzetting Waldgirmes laten een meer vriendschappelijke relatie zien.
Vreemd genoeg strekte de nederzetting zich uit over 20 hectare, maar waren er geen militaire gebouwen. In plaats daarvan had het houtbewerkingswinkels en civiele constructies, zoals een administratief centrum versierd met vier bronzen, met goud bedekte ruiters – de oorsprong van het 2000 jaar oude paardenhoofd in kwestie.
De Romeinen en hun vijanden leefden in ieder geval voor een korte tijd in vrede en dreven handel – totdat een verpletterende nederlaag in 9 na Christus de Romeinen dwong te vluchten.
6. De beste verdediging van een Viking was de aanval
Wetenschappers hebben de strijdtactieken van vikingen herontdekt, waarbij veel aanvallende schilden werden gebruikt, door zich in beschermende kleding te kleden en elkaar met schilden te duwen. Het replica ronde schild, 1 meter breed en gemaakt van grenen planken bedekt met varkensleer en ruwe ossenhuid, was gebaseerd op schilden die waren opgegraven in noordelijke, door vikingen geteisterde gebieden.
Het deed het niet goed bij het passief absorberen van slagen. Maar het schild was veel effectiever als het actief werd gebruikt om tegenstanders uit balans te brengen. Hoe gek het experiment ook mag klinken, de gesimuleerde schade komt overeen met de slijtage van oude schilden, wat de bevindingen van de onderzoekers ondersteunt.
5. Soldaten gebruikten aardewerkscherven ‘Post-its’
Aardewerkscherven (ostraca) waren de post-its van de antieke wereld. Ze werden gebruikt om militaire orders op te nemen of, in het geval van een 2500 jaar oud bericht dat uiteindelijk werd onthuld via nieuwe beeldtechnieken, om berichten te verzenden tussen soldaten die op verre buitenposten waren gestationeerd. Het bericht was gegraveerd op een aardewerkscherf (een praktischer alternatief op papyrus) uit Israël bij wat vroeger het fort van Arad was. Het vereeuwigt Hananyahu, een soldaat die rond 600 voor Christus leefde en wiens onzichtbare met inkt geschreven boodschap verborgen bleef sinds de ontdekking in 1965. Wat bevat het supergeheime briefje? vijandelijke posities? Aanvalsstrategieën? Nee, een pleidooi aan zijn vriend Elyashiv om meer wijn te sturen.
4. ‘Indiase’ wagenmenners behoorden tot de beste ter wereld
In het dorp Sinauli vonden archeologen drie 4000 jaar oude strijdwagens uit de bronstijd in grafkamers. Ze behoorden tot een mysterieuze maar machtige “krijgersklasse”, zoals gesuggereerd door andere ontdekkingen, waaronder een helm, dolken en een zwaard met koperen gevest. De grafkamers en graven zelf waren geladen met meer koper, waaronder geavanceerde luxeartikelen zoals kralen, een spiegel , en ‘antropomorfe figuren’.
Ze vereisten allemaal meesterlijk vakmanschap en stelden koninklijke begrafenissen voor. Volgens onderzoekers hadden deze niet-geïdentificeerde krijgers zich met hun met koper bezaaide bewapening en strijdwagens staande kunnen houden tegen hun bekendere tegenhangers uit Griekenland of Mesopotamië.
3. Barbaren beoefenden gruwelijke doodsrituelen
Het oudste bewijs van massale oorlogsvoering in Noord-Europa dateert van ongeveer 2000 jaar geleden. De overblijfselen van een barbaar op barbaar gevecht lieten een stapel lichamen achter die in een moeras waren gedumpt, wat een griezelig naoorlogs ritueel benadrukte. Er werden meer dan 2.300 botten gevonden. Ze behoorden tot ongeveer 80 mensen die vochten en stierven ergens tussen 2 voor Christus en 54 na Christus. (Er waren er echter veel meer betrokken bij de strijd.)
Strijders varieerden van 13 tot 60 jaar oud, maar de echte verrassing was de behandeling van de botten. Sommige bekkens waren aan een boomtak geregen, en de rest werd aangevreten door dieren, waarschijnlijk omdat ze zes maanden tot een jaar buiten waren gelaten voordat ze werden gedumpt. Mysterieuze sneden in de botten kunnen erop wijzen dat de overwinnaars de doden markeerden voordat ze ze in het moeras gooiden.
2. Neolithische krijgers gebruikten dodelijke houten knuppels
Neolithische oorlogsvoering roept beelden op van mannen die met houten knuppels zwaaien. Maar die houten knuppels waren verrassend effectief, zegt de moderne wetenschap. Archeologen hebben onlangs zo’n 5000 jaar oude, met water doordrenkte houten knuppel uit de Theems gevonden. Ze vonden het extra dodelijk vanwege het langere “blad” en een zware pommel die werd gebruikt voor het slaan van dichtbij.
Nadat ze het hadden gedateerd tussen 3530 en 3340 voor Christus en het de “Thames Beater” noemden, testten ze het op een synthetische menselijk hoofd gebouwd voor militaire ballistische tests. Ja, het kan je schedel breken, wat misschien niet verrassend is. Maar onderzoekers vergeleken het type wond met dat gevonden op een gebroken neolithische schedel, waardoor een brutaal oud moordscenario werd belicht.
1. Krijgersvrouwen werden groots begraven
Een verrassend intacte begraafplaats uit de eerste eeuw na Christus in Rusland heeft een “onschatbare” en “unieke” horde van 2000 jaar oude buit opgeleverd. Begraven in de buurt waren al opgeruimd. Maar deze, die toebehoorde aan een nobele Sarmatische man en zijn krijgersvrouw (dezelfde Sarmaten die zogenaamd de Amazones van de Griekse overlevering inspireerden), was een gelukkige vondst.
De begraafplaats van de man was geplunderd, maar die van de vrouw niet. Naast oorlogsvoorwerpen zoals meer dan 100 ijzeren pijlpunten en een paardentuig, werd ze begraven met een bronzen spiegel, twee gouden armbanden, gouden hanger oorbellen, een gouden flesje vol wierook en een oud Hebreeuws-ingeschreven edelsteen met de naam van ‘Elyashib’, een Judese commandant. Het is een buitengewoon zeldzame verzameling. De items zijn waarschijnlijk meerdere keren van eigenaar gewisseld als generatiewissels voordat ze uiteindelijk werden begraven.
